Oczywiście, kiedy na początku XX wieku ogłosił wszem i wobec, że oto rozpoczyna badania nad – o, zgrozo! – emocjami, wówczas wielu jego kolegów biologów postawiło na nim zawodowy krzyżyk.
Świadome pchanie się w wszystkie te niedoprecyzowane stany mentalne było wszak czymś, czym poważni profesorowie fizjologii się wówczas nie parali.
Profesor Walter Cannon z Harvard Medical School był pionierem w badaniu wpływu stresu na układ pokarmowy i trawienny.
W początkach XX wieku ogłosił, że zamierza prowadzić badania nad emocjami, co w tamtych czasach spotkało się z niechęcią wielu kolegów biologów. Niemniej jednak, jego prace przyczyniły się do istotnych odkryć na temat związku między stanem umysłu a funkcjonowaniem układu pokarmowego.
Walter Cannon jest znany przede wszystkim z wprowadzenia terminu „reakcja walki lub ucieczki” (fight or flight response), który opisuje fizjologiczną odpowiedź organizmu na stres. Jego badania skupiały się na zrozumieniu, jak stres i emocje wpływają na układ nerwowy autonomiczny, który kontroluje funkcje takie jak trawienie.
Cannon zauważył, że w momencie wystąpienia stresu organizm reaguje poprzez aktywację układu współczulnego, który zwiększa tętno, oddychanie i przepływ krwi do ważniejszych mięśni. Jednocześnie hamowany jest układ trawienny, ponieważ energia jest przekierowywana na działania związane z reakcją na stres.
W swojej pracy Cannon udowodnił, że stres może powodować zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego i zaburzenia perystaltyki jelit, co może prowadzić do różnych dolegliwości trawiennych.
Jednym z głównych osiągnięć naukowych profesora Cannona było zrozumienie roli układu nerwowego w regulacji funkcji układu pokarmowego.
Jego prace przyczyniły się do rozwoju dziedziny zwanej neurogastroenterologią, która zajmuje się badaniem związku między układem nerwowym a układem pokarmowym.
Mimo że profesor Cannon spotkał się z niezrozumieniem i oporem wśród niektórych swoich kolegów, jego badania były przełomowe i zapoczątkowały nową dziedzinę badań. Dzięki jego odkryciom zrozumieliśmy, że stres i emocje mają bezpośredni i jednoznaczny wpływ na układ pokarmowy i trawienny.
Walter Cannon dążył do jednego głównego celu – dokładnego zbadania wpływu emocji na różne reakcje organizmu. Aby to osiągnąć, przeprowadzał eksperymenty, w których testował wpływ adrenaliny na żywe mięśnie żołądka. Spryskiwał próbówki z adrenaliną i zaobserwował, że mięśnie przestawały działać, co było podobne do reakcji na stres, które sami doświadczamy.
Kolejne badania Cannona były równie kreatywne.
Przez pobranie próbek krwi z nadnerczy przerażonego kota, który na chwilę miał kontakt z psem, porównywał je z próbkami od drugiego kota, który był spokojny. Okazało się, że krew przerażonego kota powodowała zahamowanie pracy mięśni żołądka, gdy były umieszczone na laboratoryjnej szalce.
To jednak, wbrew pozorom, nie było najbardziej zaskakującym odkryciem.
Cannon powtórzył swoje badania, tym razem pobierając próbkę krwi od kota, którego strach przerodził się w gotowość do ataku, agresję i niepohamowaną wrogość.
Okazało się, że krew tego kota wywołała identyczny efekt jak krew kota, który był przerażony. Mięśnie żołądka przestały pracować. Wnioskiem było, że Cannon jest autorem terminu „walcz lub uciekaj”. Ta identyczna reakcja musiała być kontrolowana przez ten sam układ neuroanatomiczny. Pozostawało jedno pytanie – który?
Minęło wiele dekad, zanim odkryto, że centrum sterowania w takich kryzysowych sytuacjach znajduje się w ciele migdałowatym.
Jednak zrozumienie działania tej struktury pozostawało poza zasięgiem badaczy, ze względu na jej złożoność, porównywalną do instrukcji montażu trzynastozgłoskowcem w języku mandaryńskim.
Dopiero po 100 latach od pierwszego głośnego odkrycia Canona pojawiły się badania potwierdzające jego teorię i dostarczające jakichkolwiek szczegółów na temat funkcjonowania „silnika” w ciele migdałowatym.
Dzisiaj posiadamy znacznie więcej informacji. Funkcjonowanie ciała migdałowatego nie jest już tak tajemnicze. Odkryliśmy, że jego aktywność w dużym stopniu zależy od naszych lękowych wspomnień z przeszłości.
Na podstawie tej wiedzy próbujemy „odstresować” tę strukturę, poprawiając tym samym stan pacjentów cierpiących na chroniczne lęki i napięcia. Jednym ze stosowanych sposobów jest dążenie do tego, aby ciało migdałowate zapomniało o lękowych sytuacjach, z którymi miało styczność.
Ponieważ wspomnienia są elastyczne, mogą być manipulowane odpowiednimi narzędziami do zapominania, które powodują kurczenie się kolców dendrytycznych w neuronach, rozpoczynając tym samym proces stopniowego zapominania traumatycznego lęku.
Podobnie się dzieje, gdy nie do końca coś rozumiemy lub musimy podjąć decyzje w zakresie, który nie jest naszą życiową lub poboczną domeną – stres powoduje nieprzyjemny skurcz żołądka.
Finanse, ubezpieczenia i ich optymalizacja zasadniczo nie jest tematem tabu, jednak drobne, ale nie bez znaczenia, różnice w umowach oraz niektóre zapisy, jak i ich zrozumienie mogą nam sprawić pewien kłopot.
Stąd też, aby pozbyć się stresu, przed podjęciem ważnej dla nas decyzji sugerujemy bezpłatne konsultacje w tym zakresie u doświadczonych doradców.
Źródła:
- Selye, H. (1950). Stress and the general adaptation syndrome. British Medical Journal, 1(4667), 1383-1392.
- Gershon, M. D., & Tack, J. (2007). The serotonin signaling system: from basic understanding to drug development for functional GI disorders. Gastroenterology, 132(1), 397-414.
- Lyte, M. (2011). Probiotics function mechanistically as delivery vehicles for neuroactive compounds: Microbial endocrinology in the design and use of probiotics. BioEssays, 33(8), 574-581.
