Anna Burek: Berlin obfituje w muzea – które z nich są częścią kompleksu Stadtmuseum Berlin i co czyni je wyjątkowymi na mapie miasta?
Sophie Plagemann: Żadne inne niemieckie miasto nie ma tak wielu historii do opowiedzenia, nie łączy w sobie tak wielu wpływów kulturowych ani nie było miejscem tak ważnych wydarzeń historycznych jak Berlin. Dzięki kilku lokalizacjom w różnych częściach miasta, Stadtmuseum Berlin ucieleśnia tę historię różnorodności i ciągłych zmian. Trzy z naszych muzeów znajdują się w samym sercu historycznego Berlina: Muzeum Ephraim-Palais, Muzeum Knoblauchhaus i Muzeum Nikolaikirche. Zaledwie kilka kroków dalej Stadtmuseum Berlin prezentuje BERLIN GLOBAL, berlińską wystawę w Humboldt Forum. Główne muzeum, Märkisches Museum, jest obecnie zamknięte z powodu remontu. Ponowne otwarcie (wraz z Marinehaus po drugiej stronie ulicy) planowane jest na 2028 rok. Oba obiekty utworzą nowy kampus kulturalny, miejsce ochrony dziedzictwa kulturowego, przekazywania historii Berlina i oferowania wielu możliwości kreatywnego uczestnictwa. Wreszcie, skansen Museumsdorf Düppel, położony w południowo-zachodniej części Berlina, zabiera odwiedzających w podróż do średniowiecznego życia na wsi.
Anna Burek: Mam wrażenie, że Forum Humboldta wzbudza szczególne zainteresowanie wśród mieszkańców i turystów – słusznie, czy może skradło miejsce na podium innym muzeom?
Sophie Plagemann: W Forum Humboldta Stadtmuseum Berlin prezentuje wystawę BERLIN GLOBAL obok programów i wystaw innych muzeów oraz Uniwersytetu Humboldta. Dzięki wystawie próbujemy nowych, partycypacyjnych i niekonwencjonalnych sposobów opowiadania o różnych aspektach przeszłości i teraźniejszości Berlina w kontekście globalnym. W ten sposób zwracamy się do bardzo zróżnicowanej publiczności z całego świata. Mam wrażenie, że jest to udane podejście i dobrze sprawdza się jako dodatek do naszego programu w innych naszych lokalizacjach.
Anna Burek: Jaka jest historia powstania wystawy i jak rozwija się obecnie?
Sophie Plagemann: BERLIN GLOBAL powstał we współpracy między Stadtmuseum Berlin i Kulturprojekte Berlin. W jego rozwój zaangażowane były również różne stowarzyszenia, artyści i instytucje. Wystawa odnosi się do współczesnych debat politycznych i społecznych, na przykład na temat kolonializmu i rasizmu. Na wystawie znajdują się trzy tak zwane „otwarte przestrzenie”, które mogą być wykorzystywane przez inicjatywy, stowarzyszenia i artystów do opracowywania i prezentowania własnych interwencji i programów na różne tematy. W ten sposób wystawa pozostaje dynamiczna i ciągle się zmienia.
Anna Burek: Pytam o Humboldt Forum, bo od jakiegoś czasu odbywają się tam wydarzenia związane z Polską – to część Państwa strategii czy przypadek?
Sophie Plagemann: Instalacja polskich artystów Ewy Marii Slaskiej, Anny Krenz i Jemka Jemowita jest obecnie prezentowana w jednej z „Otwartych Przestrzeni”. Praca nosi tytuł „Wolność, Równość, Solidarność. Polskie punkty widzenia w Berlinie”. Projekt przedstawia Berlin jako miejsce polskich walk o wolność i przeciwko dyskryminacji, a także jako miejsce dialogu i solidarności. Polacy mieszkają w Berlinie od wieków i przyczynili się do ukształtowania życia kulturalnego, społecznego, politycznego i gospodarczego miasta.
Anna Burek: Jak budują Państwo ofertę swoich muzeów? Co jest dla Państwa szczególnie ważne przy konstruowaniu programu wystaw i wydarzeń?
Sophie Plagemann: Nasz program opiera się na idei ożywiania historii poprzez opowieści, które trafiają do różnych odbiorców. Chcemy tworzyć wystawy i wydarzenia, które są zarówno angażujące, jak i dostępne, łącząc osobiste narracje z szerszym kontekstem historycznym.
Anna Burek: Na zasoby muzeów składa się o wiele więcej niż to, co my jako odwiedzający możemy zobaczyć na wystawach. Państwa oferta to także coś więcej niż same wystawy – co uważa Pani za swój ulubiony „skarb” znajdujący się w zasobach Stadtmuseum, o którym niewiele osób wie? Jaka kolekcja jest Pani ulubioną lub szczególnie wartą polecenia?
Sophie Plagemann: Stadtmuseum Berlin przechowuje i konserwuje około 4,5 miliona przedmiotów, dokumentów i fotografii związanych z kulturą i historią miasta. Nie sposób zdecydować się na jeden ulubiony obiekt. W posiadaniu mamy tak wiele skarbów! W tej chwili szczególnie intryguje mnie kolekcja mody i tekstyliów: zawiera fotografie, grafiki, ale także bieliznę domową, dywany i tekstylia, które były używane w kontekście religijnym.
Anna Burek: Jak Pani zwiedza muzea? Wiele osób, nawet tych zainteresowanych sztuką, zauważa, że czas spędzony w muzeum może być szczególnie męczący – jaki jest tego powód i jak zaplanować wizytę, aby czerpać z niej jak najwięcej przyjemności?
Sophie Plagemann: Lubię zwiedzać muzea z przyjaciółmi i rodziną. To sprawia, że możesz poznać perspektywy, o których jeszcze nie myślałeś. Uważam, że ogromne znaczenie dla wizy w muzeum ma atmosfera, która uderza od samego wejścia do budynku. Sami staramy się sprostać różnym wymaganiom. Klasy szkolne mają inne potrzeby niż osoby, które przychodzą same lub z przyjaciółmi, dziećmi lub partnerami. Stworzenie przestrzeni dla wszystkich tych różnych zwiedzających to wyzwanie, którego chętnie się podejmujemy.
Anna Burek: W dobie mediów elektronicznych, digitalizacji i szybkiego dostępu do informacji, wiedzy, rozrywki – jak my, dorośli, ale także jak zachęcić młodych ludzi do budowania nawyku odwiedzania muzeów? Jakie są korzyści z takiej aktywności?

Sophie Plagemann: Wizyta w muzeum oferuje wyjątkowe i inspirujące doświadczenie w przestrzeni, w której można wchodzić w interakcje z obiektami, sztuką, historiami i ludźmi. Dzięki naszym programom na miejscu i online staramy się zachęcać zarówno dorosłych, jak i młodzież do uznania muzeum za przestrzeń dla ich własnych zainteresowań i zabawy. Odnoszące sukcesy muzea często integrują elementy interaktywne z tradycyjnymi formatami wystaw, aby stworzyć bogate i różnorodne doświadczenie dla zwiedzających. Ważne jest, aby wystawy ułatwiały zaangażowanie zwiedzających i pozwalały im nawiązać kontakt z tym, co jest wystawione lub opowiadanymi historiami. Środki mogą być różne.
Anna Burek: Na jakie trwające wystawy warto zwrócić uwagę i na jakie wydarzenia czeka Pani z niecierpliwością?
Sophie Plagemann: Gorąco polecam odwiedzenie BERLIN GLOBAL i otwartej przestrzeni „Wolność, Równość, Solidarność. Polskie punkty widzenia w Berlinie”. Również bardzo warta odwiedzenia jest nowa i odnowiona stała wystawa „BerlinZEIT – Miasto tworzy historię!” w Museum Ephraim-Palais. Zabiera ona w podróż od założenia Berlina do dnia dzisiejszego – świetny przegląd dynamicznej historii Berlina!wicz